Bina Temeli Nedir? Temel Tipleri Nelerdir?

Bina temelleri, bir yapıya etkiyen yükleri zemine güvenle aktaran elemanlardır. Betonarme temeller, sadece betonarme değil, çelik, ahşap, prefabrik gibi yapıların da temelleri olarak kullanılabilir.

Betonarme temeller, farklı yapısal gereksinimlere ve zemin koşullarına bağlı olarak çeşitli tiplerde tasarlanabilir. Bina temeli, taşıyıcı sistemin çerçevelerden oluştuğu durumda radye veya sürekli temel, taşıyıcı sistemin perde ve çerçevelerden oluştuğu durumda ise radye temel olarak oluşturulmalıdır. İşte yaygın olarak kullanılan bazı betonarme temel türleri:

Radye Temel: Zeminin zayıf olduğu veya yer yer değişkenlik gösterdiği, yapı yüklerinin fazla olduğu, yapının bütün düşey taşıyıcı elemanlarının tek bir temele oturduğu temel tipidir. Diğer temel tiplerine göre zeminde daha fazla yer kapladığından yapı yükünü temel alanına yayarak yapı yükünden kaynaklanan gerilmeleri azaltmış olur.

Kazıklı Radye Temel: Radye temelin tek başına yeterli olmadığı, zemin etüdü, sondaj ve benzeri araştırmalar sonucunda taşıma kapasitesi düşük zeminlerde kullanılır. Radye temel ve yapılan kazıklar vasıtasıyla yapı yüklerini sağlam zemine ulaştırmak amacıyla yapılan temel tipidir. Kazıklı temellerin taşıma gücü hesabı zemin araştırmalarından elde edilen zemin özellikleri kullanılarak hesaplanabilir

Tekil temel: Zeminin yeteri kadar iyi olduğu veya yapının çok katlı olmamasından dolayı yapı yüklerinin fazla olmadığı durumlarda her kolon için ayrı ayrı yapılan temel tipleridir. Tekil temeller, her iki yönde bağ kirişleri veya plak ile biri birlerine bağlanmaktadır.

Sürekli (Mütemadi) Temel: Sürekli temeller, birden fazla kolon, perde, kagir duvar gibi düşey taşıyıcı elemanın yüklerini bir bütün olarak ve yeterli bir rijitlik içinde zemine aktarabilen temellerdir. Bir doğrultuda sıralanmış düşey taşıyıcı elemanlar altında düzenlenen sürekli temeller şerit temel, birden fazla doğrultuda yerleştirilmiş düşey taşıyıcı elemanlar altında düzenlenmiş sürekli temeller ise alan temeli olarak adlandırılır. Şerit temeller ve alan temelleri, kirişli veya kirişsiz plaklar biçiminde düzenlenebilirler.