Binaların tasarımında kullanılan deprem hesabı tamamen kabullere dayalıdır. Beton gibi homojen olmayan bir malzemeden oluşturulan taşıyıcı sistemde kabuller biraz daha mutlak gerçekten uzaklaşır/uzaklaşabilir. Bir hesapta kabuller ne kadar fazla ise sapma oranı da o derece fazladır. Bugünkü bilim seviyesi maalesef hala deprem hesaplarında birçok kabul yapılmasını gerektirir. Bu kabuller neticesinde bir binanın deprem hesabında yüzlerce binlerce sayfa yer alır/alabilir. Ancak unutulmamalıdır ki ayrıntılı hesap yapmakla bina deprem dayanımı artırılmaz. Tam tersi çok ayrıntılı hesap yapmayı gerektiren taşıyıcı sistemlerde daha çok kabul yapmak gerekir ve bu durum deprem hesabının çok fazla sapmasına sebep olur, o halde iyi taşıyıcı sistemler nispeten az kabullerin yapıldığı ve deprem davranışının hesap harici kestirilebildiği sistemlerdir.

İyi bir betonarme taşıyıcı sistem kare ya da kareye yakın geometrik şekle sahiptir. Kare ya da kareye yakın taşıyıcı sistemlerin deprem anındaki davranışı kestirilebilir ve bina depremde de aynen düşünüldüğü gibi hareket eder. Taşıyıcı sistem ne kadar basitse, ne kadar kolay deprem hesabı yapılabiliyorsa deprem dayanımı o derece iyidir. Bu bağlamda konut/işyeri vb alırken diğer unsurlar kadar binanın geometrisine de bakmak önemlidir. Kare ya da kareye yakın geometriye sahip binalara yönelmek gerekir. Bu tip düzgün geometriye sahip binalar birtakım uygulama hatalarını bile tolere edebilmekte ve depremde çok iyi performans göstermektedir. Çok köşeli, girintili çıkıntılı binalar deprem performansı iyi olan binalar değildir, mümkün mertebe bu binalardan mal sahibi olurken de, tasarım yaparken de uzak durmak gerekir.

Ahmet ÇELİKKOLLU

05454019515